Z pasją o komunikacji!

1. Sterowanie tramwajem

A) CZUWAK I NASTAWNIK JAZDY

Škodą 16 T steruje się za pomocą ręcznego nastawnika jazdy znajdującego się po lewej stronie fotela motorniczego. W rękojeści nastawnika znajduje się czerwony przycisk dzwonka zewnętrznego. Gdy położymy rękę na rękojeści nastawnika i przesuniemy do przodu wagon ruszy. Przyspieszenie odbywa się poprzez pchanie nastawnika do przodu, jeżeli wrócimy nastawnikiem do pozycji środkowej "0" (neutralnej) rozpocznie się jazda z wybiegu, czyli bez napędzania. W przypadku przyciągania nastawnika do siebie rozpocznie się hamowanie, które wraz z coraz to większym przyciąganiem będzie mocniejsze. Jeśli ustawimy nastawnik na maksymalnej pozycji hamowania roboczego i zdejmiemy rękę z rękojeści nastawnik w tej pozycji pozostanie. Pozycja ta jest wyjściową pozycją nastawnika jazdy, czyli np. w celu uruchomienia wagonu nastawnik musi być ustawiony na maksymalnej pozycji hamowania roboczego. Kiedy nastawnik zostanie przyciągnięty poza ogranicznik rozpocznie się hamowanie awaryjne, jeśli motorniczy puści nastawnik wróci on do pozycji maksymalnego hamowania roboczego. Oznacza to iż pozycja hamowania awaryjnego jest odsprężynowana. Wagon jest wyposażony w pedał czuwaka znajdujący się na podnóżku pod pulpitem w kabinie. W przeciwieństwie do wagonów WrAs Skoda nie jest wyposażona w czuwak dynamiczny w nastawniku jazdy.

 

B) POZYCJE NASTAWNIKA

1. Rozruch

Gdy położymy rękę na rękojeści nastawnika i przesuniemy do przodu wagon ruszy. Przyspieszenie odbywa się poprzez pchanie nastawnika do przodu.

2. Jazda z wybiegu

Kiedy wrócimy nastawnikiem do pozycji środkowej (neutralnej) odbędzie się jazda z wybiegu, czyli bez napędzania.

3. Hamowanie

Przyciągając rękojeść do siebie wagon zacznie hamować, które to hamowanie wraz z przyciąganiem rękojeści nastawnika będzie coraz to mocniejsze. Jeżeli nastawnik zostanie przyciągnięty poza ogranicznik rozpocznie się hamowanie awaryjne, które jest odsprężynowane.

Rys. 1. Pozycje nastawnika

 

C) JAZDA MANEWROWA ORAZ Z BATERII

JAZDA MANEWROWA (DO TYŁU)

Wagony 16T są wyposażone w pulpity manewrowe znajdujące się w małej wnęce za tylnymi siedzeniami. Jazda manewrowa z kabiny jest możliwa tylko na dystansie około 2 metrów, jeśli ta odległość zostaje przekroczona tramwaj się zatrzyma dlatego też najlepiej korzystać z tylnego panelu manewrowego, który jest wyposażony w czuwak połączony z zamykaniem drzwi w postaci przycisku, który trzeba trzymać podczas jazdy manewrowej, dzwonek, przycisk programacji drzwi, kierunkowskazów, wycieraczki, hamowania awaryjnego. Jazdę manewrową umożliwia pokrętło stopniowe, którym kontroluje się prędkość jazdy.

JAZDA Z BATERII

Skody 16T posiadają możliwość jazdy z baterii akumulatorów bez zasilania sieciowego. Aby załączyć jazdę z akumulatorów należy zatrzymać pojazd, opuścić pantograf, obwody trakcyjne muszą być wyłączone, a wagon nie powinien przewozić wtedy pasażerów. Jazdę z baterii umożliwia przycisk umiejscowiony na pulpicie motorniczego "JAZDA Z BATERII", podczas takiej jazdy przycisk ten musi być cały czas naciśnięty.

 

D) PODZESPOŁY ODPOWIEDZIALNE ZA JAZDĘ

Każda oś dwuosiowego wózka napędowego (wózek pierwszego i ostatniego członu jest napędowy) posiada niezależny zespół napędowy, w którego skład wchodzi dwustopniowa przekładnia napędowa, oś zestawu kołowego, elektryczny oraz asynchroniczny silnik trakcyjny marki ŠKODA Electric s.r.o. typu 12 MLU 3496 k/4 o mocy 95kW. Pracę tramwaju monitoruje terminal centralnego układu sterującego firmy PIXY.

 

E) HAMULCE

hamulec służbowy elektrodynamiczny - hamulec ten jest wykorzystywany podczas normalnej pracy wagonu podczas hamowania służbowego. Energia kinetyczna jadącego tramwaju zamienia się na energię elektryczną poprzez działanie prądnic (silników trakcyjnych), wytwarzany prąd elektryczny poprzez pantograf wozu jest oddawany do sieci (rekuperacja energii). Poprzez powstanie momentu hamującego na wałach silników następuje wytracanie prędkości. Hamowanie to z zastosowanie silników asynchronicznych umożliwia wyhamowanie tramwaju do prędkości 0 km/h w przeciwieństwie do wozów, w których są silniki szeregowe, gdzie jest to nie możliwe.

hamulec szczękowy (postojowy, bębenowy) - są to hamulce, które są załączane automatycznie podczas postoju wagonu oraz wykorzystywane podczas hamowania awaryjnego. W skład każdego z czterech hamulców wchodzą bębny hamulcowe umieszczone nawałach silników trakcyjnych i szczęki. Podczas hamowania szczęki zaciskają się na bębnach przez co wagon zostaje umiejscowiony.

hamulec awaryjny (elektromagnetyczny, szynowy) - jest to hamulec służący do nagłego/awaryjnego wyhamowania wagonu. Ich działanie polega na elektromagnetycznym przyciągnięciu płóz hamujących do główek szyn. Hamulce te mogą być zasilane rezerwowo z akumulatorów w związku z czym w przypadku awarii głównego obwodu zasilania wagon będzie i tak mógł się zatrzymać.

W hamowaniu awaryjnym biorą udział wszystkie trzy rodzaje wyżej wymienionych hamulców. Następuje ono wtedy, gdy wciśnięty zostanie przycisk "STOP" w kabinie motorniczego, nastawnik zostanie przyciągnięty maksymalnie do siebie, zostanie wciśnięty przycisk hamulca bezpieczeństwa w przedziale pasażerskim lub motorniczy zdejmie nogę z pedału czuwaka.

 

2. Wnętrze wagonu

A) PRZESTRZEŃ PASAŻERSKA

Tramwaj jest w stanie pomieścić 69 pasażerów na miejscach siedzących, a 174 na miejscach siedzących. Skoda 16T posiada aż 65% niskiej podłogi. Wysoka podłoga występuje w członie pierwszym i ostatnim ze względu na rodzaj zastosowanych wózków napędowych. Wejście do wysokiej części wagonu umożliwia schodek. W członie trzecim następuje lekki wznios podłogi ze względu na znajdujący się tam wózek toczny. Wagon posiada większą część niskopodłogową ze względu na umiejscowienie większej części aparatury na dachu. Cechą wyróżniającą Skodę 16T są siedzenia w 1., 3., i 5. członie, które są umiejscowione bokiem (tak jak w metrze). Podnosząc do góry rząd siedzeń w pierwszym członie uzyskamy dostęp do piasecznicy.

Rys. 2. Schemat ogólny wnętrza tramwaju

 

Wagon posiada wklejane okna do konstrukcji pudła. Oświetlenie wnętrza jest realizowane poprzez dwa świetlówkowe panele świetlne w plastikowej obudowie umiejscowione na suficie. Ogrzewanie przestrzeni pasażerskiej odbywa się poprzez eklektyczne grzejniki zamontowane w 2., 4. i 5. członie oraz nagrzewnice nadmuchowe w formie logo Skody w 1., 3. i 5. członie. Wnętrze pasażerskie nie jest klimatyzowane i nie posiada klap wywietrznikowych co jest wielką wadą konstrukcyjną wagonu nie wyposażonego w klimatyzację. Skoda 16T posiada wentylację wymuszaną, która i tak nie pomaga u upały, a małe uchylne lufciki sprawiają iż w wagonie jest strasznie gorąco i duszno.

Firma Skoda w swym tramwaju zastosowała system informacji pasażerskiej firmy BUSE. Tramwaj posiada sześć elektronicznych kasowników, trzy wyświetlacze wewnętrzne i trzy wyświetlacze zewnętrzne oraz sterownik, który odpowiada za pracę powyższych urządzeń firmy BUSE typu BS 100 zamocowany w kabinie motorniczego. W 2012 roku MPK Wrocław zmieniło we wszystkich pojazdach Skoda 16T sterowniki na urządzenia firmy PIXEL typu KPP - 2, aby zapewnić kompatybilność z systemem ITS.

Rys. 3. Schemat poszczególnych podzespołów w przestrzeni pasażerskiej

 

Rys. 4. Sterownik PIXEL KPP - 2

 

B) KABINA MOTORNICZEGO

INFORMACJE OGÓLNE

Tramwaj ten posiada jedną kabinę motorniczego bez wydzielonych drzwi zewnętrznych. Kabina jest oddzielona od przedziału pasażerskiego poprzez przyciemnioną szklaną ścianę z drzwiami. Drzwi do kabiny mogą być blokowane w pozycji nie pozwalającej motorniczemu wyjście na zewnątrz, lub w takiej kiedy pasażerowie będą pozbawieni pierwszych drzwi, a motorniczy będzie miał je do swojego użytku. W kabinie motorniczego znajduje się szafa z aparaturą elektryczną oraz gaśnice proszkowe. Tuż za motorniczym jest przeszklona szafa, w której zainstalowane są bezpieczniki obwodów 24V oraz przełączniki jazdy awaryjnej, hamulców, wyłączania napędu, ogrzewania szyb, awaryjnego luzowania, pompy hamulców. Na suficie w kabinie znajdują sie kratki nawiewowe klimatyzacji, lampy oświetlające oraz korba do ręcznego ustawania prawego lusterka i uchwyt do ustawiania lusterka lewego. Na suficie jest również otwór do ręcznego sterowania pantografem.

PULPIT MOTORNICZEGO

Na samym środku pulpitu motorniczego znajduje się terminal centralnego układu sterującego firmy PIXY, który pokazuje stan pracy tramwaju, poszczególnych urządzeń oraz stan drzwi (zamknięte, otwarte, wciśnięte przyciski w przedziale pasażerskim dla poszczególnych drzwi). Pod prawym panelem znajduje się panel na którym są takie urządzenia jak włączniki ogrzewania kabiny i przedziału pasażerskiego oraz jego oświetlenia, sterowanie klimatyzacją w kabinie, słuchawka przypominająca telefon, która służy do podawania pasażerom komunikatów przez nagłośnienie w przedziale pasażerskim co we Wrocławiu jest praktycznie nie używane. Pod pulpitem znajduje się podgrzewany i regulowany za pomocą przycisku na pulpicie podnóżek, na którym znajdują się: pedał czuwaka (lewy) i piasecznicy (prawy).

LUSTERKA

Wagon wyposażony jest w podgrzewane ręcznie ustawiane lusterka zewnętrzne oraz jedno prostokątne wewnętrzne.

 

Rys. 5. Pulpit motorniczego

 

C) DRZWI

OGÓLNE INFORMACJE

Skoda 16T jest wyposażona w sześć wejść drzwiowych. W członach skrajnych są to drzwi jednoskrzydłowe, a w członie drugim i czwartym znajdują się dwie pary drzwi dwuskrzydłowych. Pierwsze drzwi drugiego członu są wyposażone w automatyczną platformę dla wózków.

DRZWI MOTORNICZEGO

Drzwi zewnętrzne do kabiny motorniczego mogą działać wówczas gdy drzwi wewnętrzne do kabiny zostaną zatrzaśnięte w pozycji powiększającej kabinę. Motorniczy steruje nimi wtedy z wewnątrz wozu za pomocą przycisku na pulpicie, a z zewnętrze może je otwierać i zmykać przy pomocy wyznaczonej części na szybie kabiny do której przykłada się specjalną kartę.

DRZWI PASAŻERSKIE

W przedziale pasażerskim nad drzwiami znajdują się napędy skrzydeł drzwiowych. Przy framugach są umieszczone przyciski do awaryjnego otwierania drzwi, sygnału alarmowego, hamulca bezpieczeństwa. Od wewnątrz jak i od zewnątrz na drzwiach zamontowane są przyciski pasażerskie do indywidualnego otwierania drzwi. Drzwi posiadają funkcję autorewersowania w przypadku napotkania przeszkody. Kiedy się lekko uderzy w gumy uszczelniające podczas zamykania drzwi natychmiast są one otwierane.

MECHANIZM I KONTROLA DRZWI

Zamykanie drzwi polega na poruszaniu się ich po metalowych prowadnicach za pomocą napędu. Drzwi te zamykają się strasznie głośno w porównaniu do drzwi IGE.

Drzwiami steruje motorniczy za pomocą przycisków znajdujących się na pulpicie w kabinie.

Rys. 6. Przyciski do sterowania drzwiami na pulpicie motorniczego

 

Rys. 7. Panel do otwierania drzwi motorniczego od zewnątrz specjalną kartą

Raport specjalny: Zmiany w komunikacji miejskiej
  • Remont nawierzchni na rondzie Reagana

    W sobotę 4 czerwca 2022 r. rozpocznie się remont nawierzchni na rondzie Reagana przy peronie 1 i 2. W związku z tym swoje trasy zmienią linie tramwajowe 1, 2, 10, 33 i 70 oraz autobusowe C, D, 111,...


  • Zamknięcie mostu Piaskowego i otwarcie Pomorskiej

    Od dnia 28 maja 2022 roku (sobota) planowane jest wprowadzenie zmian tras linii tramwajowych i autobusowych. Szczegóły znajdują się poniżej.


  • Zmiany tras linii 8, 9, 11, 17 i 23

    W związku z planowanym przeprowadzeniem prac związanych z wymianą szyn w torowisku przy moście Piaskowym, tylko w dniach 28-29 maja 2022 roku (sobota-niedziela) planowane jest wprowadzenie zmiany...


Raport specjalny: #TORYwolucja

Škoda 16 T