Ułatwiają orientację w terenie pasażerom, wskazując następne przystanki lub kierunek i numer linii, którą właśnie jedziemy. Artykuł przedstawia kilka szczegółów o wrocławskich zapowiedziach przystanków.
Zacznijmy może od historii zapowiedzi przystankowych we Wrocławiu: wraz z dostawą autobusów Volvo 7000A do MPK Wrocław w 2001 roku, pojawiły się w nich pierwsze systemy informacji pasażerskiej firmy Pixel. Jednostką centralną był sterownik STR 1-3, który pozwalał na zapowiadanie nazwy następnego i aktualnego przystanku, a także wygłaszanie komunikatów o zablokowaniu kasowników, podczas kontroli biletów. Równolegle w ten sterownik został wyposażony także MAN NG313 #8600. Ówczesne komunikaty zostały nagrane przez pracowniczkę MPK Wrocław - Iwonę Łydkę i można było je usłyszeć w pojazdach komunikacji miejskiej do 2015 roku. Jednak ten głos nie był jedynym, który wówczas mogliśmy spotkać w pojazdach. W tramwajach Škoda 16T, posiadających w latach 2007 - 2012 system informacji pasażerskiej BUSE z charakterystycznym gongiem skorzystano z innego lektora. Znakiem rozpoznawczym dla tego systemu były bardzo ciche komunikaty. Dodatkowo w autobusach Volvo 7000 w latach 2003 - 2007, za czasów SIPu firmy EMTAL zapowiedzi były wygłaszane innym głosem, w innej formule: zapowiedź następnego przystanku, bez gongu, pojawiała się od razu po zamknięciu drzwi autobusu. Po ustandaryzowaniu systemów informacji pasażerskiej związanej z wdrażaniem systemu ITS (komputer PIXEL KPP-2) także w tych pojazdach zagościły standardowe zapowiedzi. W międzyczasie, formuła wygłaszania komunikatów zmieniała się. W 2008 roku w nowych Mercedesach Citaro, pojawiły się po raz pierwszy zewnętrzne zapowiedzi głosowe (numer linii i kierunek przejazdu).
Od września 2013 roku obecna jest w pojazdach słynna "śpiewająca" zapowiedź przystanku Arkady Capitol, której wprowadzenie wzbudziło wiele kontrowersji. W październiku 2014 zmieniono formułę zapowiadania obecnego przystanku: oprócz podania nazwy przystanku, na którym właśnie zatrzymał się pojazd, od razu była także wygłaszana zapowiedź następnego, przed osobną zapowiedzią następnego przystanku. Pojawiła się także zapowiedź końca trasy. Jednak już coraz to nowsze zapowiedzi, wygłaszane tym głosem, były gorszej jakości, przez co MPK zdecydowało się na ogłoszenie konkursu, w którym miał zostać wyłoniony nowy lektor komunikacji zbiorowej. Ostatecznie jego zwycięzcą został zawodowy lektor Łukasz Klinke. Nowe zapowiedzi pojawiły się pierwszy raz w pojazdach MPK 27 czerwca 2015 roku. Nowością, która pojawiła się wraz z nowym głosem zapowiedzi, było wygłaszanie zapowiedzi niektórych przystanków (m.in Lotnisko, ZOO, Ogród Botaniczny, Dworzec Główny, Hala Stulecia) w języku angielskim. Nawet przez pewien czas pojawiła się zapowiedź przystanku, wygłaszana także w języku angielskim (Następny przystanek / next stop:). W międzyczasie zmieniła się także intonacja słowa "kierunek" w zapowiedziach linii i kierunku. Na kolejną "rewolucję" w zapowiedziach trzeba było czekać do marca 2018. Wraz ze zmianami w systemie informacji pasażerskiej w MPK (dotyczących np. kroju i wielkości czcionek na wyświetlaczach zewnętrznych), z zapowiedzi zniknął charakterystyczny gong, a także wprowadzona w 2014 roku zapowiedź następnego przystanku, wygłaszana przy obecnym. W 2020 roku przystanki ZOO i Stadion Wrocław zyskały osobliwe dodatki dźwiękowe do swoich zapowiedzi - odpowiednio ryku lwa i dźwięków innych dzikich zwierząt, zaś przy Stadionie - okrzyki kibiców. W sierpniu ubiegłego roku pojawiło się także więcej angielskich nazw zapowiedzi, które wygłasza Terry Clark-Ward. Od listopada 2020 do stycznia 2021 roku w pojazdach MPK zapowiedzi następnego przystanku, a także nazw niektórych z nich zapowiadał "życzliwy lektor", w którego rolę wcielił się wrocławianin Tomasz Krajewski. Na początku bieżącego roku, zapowiedzi niektórych przystanków zostały nagrane na nowo, z lepszą intonacją i barwą głosu. Z ciekawostek, należy jeszcze wspomnieć o zapowiedzi przystanku "Uniwersytet Wrocławski", czytanej przez znanego językoznawcę, profesora Jana Miodka.
Warto wspomnieć, że zapowiedzi przystankowe nie są obecne tylko w pojazdach MPK, ale także w tych obsługujących linie strefowe i międzygminne. Przez długi czas autobusy z podwrocławskich gmin nie miały zapowiedzi przystankowych. Zmieniło się to w styczniu 2018, kiedy obsługę linii do gminy Długołęka przejęło konsorcjum Kłosok/A21/Lazar. W tych pojazdach, wyposażonych w SIP firmy SiMS, komunikaty wygłasza zawodowy lektor Janusz German. Jego głos wkrótce także się pojawił w autobusach gminy Kobierzyce, a także później także na liniach do gminy Miękinia i miejskich 117, 123, 137 i 138. Zapowiedzi te są także obecne w nowych Mercedesach Conecto, kursujących do gminy Wisznia Mała.
PRÓBKI ZAPOWIEDZI
Iwona Łydka
Łukasz Klinke
Terry Clark-Ward
Tomasz Krajewski
